Zaćma, to często spotykana choroba wzroku. Zaniedbana może prowadzić do niemal całkowitej utraty zdolności widzenia. Na szczęście, obecne metody pozwalają na jednodniowe leczenie i szybki powrót do zwykłego trybu życia.
Zaćma – inaczej zwana kataraktą – polega na całkowitym albo częściowym zmętnieniu soczewki, odpowiadającej za prawidłową ostrość wzroku. Może wystąpić w każdym wieku. Na zaćmę wrodzoną cierpią nawet noworodki, a przyczynami mogą być m.in. czynniki dziedziczne, mutacje chromosomów, zakażenia, np. wirusem różyczki, czy kontakt z czynnikami toksycznymi w okresie płodowym.
Z trudem pod słońce
Zaćma nabyta występuje w starszym wieku. Powszechnie uważa się, że jest charakterystyczna dla osób po 50.–60. roku życia. To jednak tylko jedna z odmian zaćmy nabytej, zwana zaćmą starczą. Oprócz niej mogą wystąpić zaćma cukrzycowa, zaćma toksyczna, będąca efektem narażenia organizmu na szkodliwe czynniki, ale też np. długotrwałego przyjmowania glikokortykosteroidów, zaćma posterydowa, wtórna pourazowa czy wikłająca, związana z innymi chorobami gałki ocznej, np. jaskrą.
Choroba rozwija się stopniowo, nawet przez wiele lat. Główny objaw to utrata ostrości wzroku, a potem stopniowe pogarszanie się widzenia. Niektórzy pacjenci skarżą się na postępującą krótkowzroczność. Jeśli zauważymy, że my sami lub ktoś z naszych bliskich ma długotrwałe problemy z czytaniem, widzeniem w jasnym świetle czy przeciwnie – w zmroku, trzeba zarezerwować wizytę u okulisty. Lekarz powinien przeprowadzić wywiad oraz zbadać przedni odcinek oka za pomocą biomikroskopu. Wskazane jest również badanie dna oka. Jeżeli nie jest możliwe – a dzieje się tak w zaawansowanej zaćmie – wykonuje się badanie USG w projekcji B.
Błyskawiczne leczenie
Zaćmę można wyleczyć operacyjnie. Jeszcze kilkanaście–kilkadziesiąt lat temu wymagało to pozostawania w szpitalu, a potem noszenia przez resztę życia mocnych okularów. Takie skojarzenia mogą sprawić, że zwłaszcza seniorzy będą obawiali się leczenia. Niepotrzebnie! Obecnie zaćmę usuwa się podczas zabiegu w znieczuleniu miejscowym (kroplami), a pacjent jeszcze tego samego dnia może wrócić do domu. Stosowana metoda nosi nazwę fakoemulsyfikacji – polega na rozbijaniu zmętniałej soczewki za pomocą ultradźwięków, a następnie usuwaniu fragmentów. W miejsce zmętniałej soczewki wszczepia się sztuczną soczewkę wewnątrzgałkową; umiejscawia się ona w pozostawionej torebce w gałce ocznej. Po zabiegu konieczna jest wizyta kontrolna, potem przez kilka–kilkanaście tygodni należy stosować krople z antybiotykiem i unikać wysiłku.
Trudno natomiast wskazać jednoznacznie, jaka jest profilaktyka zaćmy. Na pewno należy dbać o zdrowie i unikać kontaktu z czynnikami toksycznymi. Warto chronić oczy przed promieniowaniem słonecznym, stosując okulary z filtrem UV (kupione w salonie optycznym). I ostatni warunek, który pozytywnie wpłynie nie tylko na wzrok, ale i na ogólne samopoczucie – to rzucenie palenia!
Od redakcji:
Artykuł prezentuje rzetelne informacje o tematyce związanej z ochroną narządu oraz korekcji wad wzroku, opracowane przez wykwalifikowaną kadrę zespołu Zdrowym okiem. Nie zastąpi on jednak fachowej porady u specjalisty – okulisty lub optometrysty.
