Pierwsza wizyta u specjalisty od chorób oczu, jak każda nowa sytuacja, może budzić dreszczyk emocji. Jednak nie ma powodu do niepokoju! Podpowiadamy, czego można się spodziewać w gabinecie lekarskim.
Najpierw pojawia się pytanie: kiedy iść do okulisty? Na pewno wtedy, gdy zauważymy jakiekolwiek niepokojące objawy związane ze wzrokiem: trudności w widzeniu z bliska lub z daleka, problem z zauważaniem drobnych szczegółów, mrowienie oczu, częste mruganie, zapalenie spojówek. Oprócz tego wskazana jest coroczna wizyta kontrolna, szczególnie ważna, jeżeli przekroczyliśmy już czterdziestkę. Jeśli w przeszłości mieliśmy problemy ze wzrokiem, badanie należy powtarzać co 6 miesięcy.
Jaka to litera?
Podczas pierwszej wizyty okulista powinien przeprowadzić wywiad lekarski – zapytać o ogólny stan zdrowia, zażywane leki, problemy z widzeniem, ewentualne urazy narządu wzroku i choroby w najbliższej rodzinie, np. jaskrę. Potem następuje badanie ostrości wzroku z użyciem znanej chyba wszystkim tablicy Snellena. Pacjent, zasłaniając raz lewe, raz prawe oko, musi przeczytać ciąg coraz mniejszych liter. Zdrowa osoba rozpoznaje znaki we wszystkich 10 rzędach z odległości 5 metrów od tablicy.
Ostrość wzroku sprawdza również badanie zwane komputerowym, wykonywane za pomocą refraktometru automatycznego. Pacjent śledzi oddalony punkt widoczny w narzędziu, a lekarz analizuje refleksy wpuszczanej w tym czasie do oka wiązki promieni podczerwonych. Badanie jest bezpieczne i pomaga ocenić stopień ewentualnej wady wzroku. Oprócz tego wykonuje się ponownie badanie z użyciem tablicy Snellena, podczas którego pacjent zakłada okulary z wymiennymi szkłami o różnej mocy.
Znikający punkt
Okulista może przeprowadzić dodatkowe badania diagnostyczne. Pierwszym z nich jest pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego oka. Wykonuje się go niewielkim aparatem (tonometrem), którym uciska się ścianę gałki ocznej i mierzy jej napięcie lub naprężenie. Moment ucisku jest nieprzyjemny, ale na szczęście trwa krótko, a badanie jest całkowicie bezpieczne! Pomaga ono określić ryzyko jaskry (przy podwyższonym ciśnieniu ocznym), zdiagnozować urazy czy problemy cukrzycowe (niskie ciśnienie). Można poprosić przy tym o znieczulenie miejscowe, wskazane też, żeby panie przyszły do okulisty bez makijażu. Pełny opis badania ciśnienia wewnątrzgałkowego przy użyciu tonometrii w podziale na metody impresyjną i aplanacyjną, a także o przyczynach wzrostu ciśnienia w artykule „Badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego – metody pomiaru i leczenia” dostępnego w poradniku optometrysty Szkla.com.
W profilaktyce jaskry ważne jest również badanie pola widzenia (perymetria), które sprawdza wielkość obszaru możliwego do objęcia nieruchomym okiem. Pacjent patrzy na punkt ustawiony na wprost, a jednocześnie musi określić sposób poruszania się punktu widocznego kątem oka. Ważna jest współpraca z okulistą i informowanie go o każdym momencie, kiedy poruszająca się plamka znika lub jest słabiej widoczna.
Spójrz w oczy!
Częstą praktyką jest badanie dna oka, które pozwala obejrzeć nerw wzrokowy i elementy tylnego odcinka oka. Pomaga ono zdiagnozować m.in. choroby siatkówki, błony naczyniowej, nerwu wzrokowego, miażdżycę czy cukrzycę. Na kilka minut przed badaniem do oka wpuszczane są krople z atropiną, które rozszerzają źrenicę (może szczypać!). Następnie lekarz ogląda dno oka za pomocą oftalmoskopu, czyli wziernika okulistycznego. Po badaniu źrenice mogą być rozszerzone nawet przez kilka godzin. Lepiej więc nie planować już tego dnia żadnej pracy, bo prawdopodobnie nie będziemy w stanie odczytać liter na komputerze czy telefonie. Warto mieć ze sobą okulary przeciwsłoneczne, które ochronią wrażliwe na światło oczy. I zdecydowanie nie wolno przyjeżdżać samochodem, ale wrócić od lekarza komunikacją miejską lub poprosić o kogoś bliskiego o pomoc. To ostatnie rozwiązanie jest zresztą polecane nie tylko w przypadku badania dna oka, ale i każdej nowej sytuacji, z którą – jak z pierwszą wizytą u okulisty – musimy się zmierzyć.
Od redakcji:
Artykuł prezentuje rzetelne informacje o tematyce związanej z ochroną narządu oraz korekcji wad wzroku, opracowane przez wykwalifikowaną kadrę zespołu Zdrowym okiem. Nie zastąpi on jednak fachowej porady u specjalisty – okulisty lub optometrysty.
