Seniorzy z reguły skarżą się na nasilające się problemy ze wzrokiem. Z drugiej strony, często unikają wizyt u okulisty, tłumacząc sobie i innym, że „to normalne w tym wieku”. To błąd, ponieważ niezależnie od wieku każde schorzenie można i należy leczyć.
Wzrok może zacząć się pogarszać już po 40. roku życia. Charakterystyczną dolegliwością dojrzałych osób – nie chorobą, ale efektem naturalnych zmian anatomicznych – jest prezbiopia, zwana też starczowzorcznością. W miarę upływu lat oko traci zdolność akomodacji, czyli dostosowywania widzenia do odległości od przedmiotu. Prezbiopia objawia się „symptomem za krótkich rąk”, jak potocznie nazywa się konieczność oddalania danego przedmiotu (np. książki, igły), żeby go wyraźnie zobaczyć. Niestety, jest to zjawisko, którego nikt z nas nie uniknie. Rozwiązaniem poprawiającym jakość życia jest korzystanie z soczewek progresywnych.
Wiek to nie wymówka
Z wiekiem rośnie też ryzyko zachorowania na poważne schorzenia. Osoby po 50. roku życia powinny, przynajmniej raz w roku, odwiedzać okulistę. Warto też korzystać z narzędzi umożliwiających samodzielną diagnostykę, np. dostępnej w internecie siatki Amslera, która pomaga rozpoznać objawy zwyrodnienia plamki żółtej (AMD). To schorzenie typowe dla późniejszego wieku, którego efektem jest uszkodzenie centralnej części siatkówki i stopniowa utrata widzenia centralnego.
Oczywiście należy też zwracać uwagę na wszelkie niepokojące objawy, np. plamki przed oczami, zamglenia w polu widzenia, trudności w czytaniu tekstu czy podczas oglądania telewizji, zmęczenie, pieczenie i ból oczu. Seniorzy często je bagatelizują, zrzucając winę na wiek. Takie dolegliwości mogą jednak wskazywać na poważne schorzenia, takie jak wspomniane już AMD, zaćma czy jaskra. Pogorszenie się wzroku może mieć również związek z cukrzycą lub nadciśnieniem tętniczym. Zawsze więc należy jak najszybciej udać się do lekarza. Warto też wiedzieć, że jaskra w 80% przypadków rozwija się bezobjawowo, a nieleczona – zawsze prowadzi do utraty wzroku. Zaćma z kolei znacznie pogarsza jakość życia, a w skrajnych przypadkach również prowadzi do ślepoty. W obu przypadkach rozwiązaniem jest operacja, jednak pierwszy warunek zdrowia to wczesna diagnostyka.
Po pierwsze: zapobieganie
Oczywiście nic nie zastąpi profilaktyki. W przypadku seniorów szczególne znaczenie ma dieta chroniąca przed wolnymi rodnikami. Potrawy powinny być bogate w witaminy E, C i A (obecne m.in. w marchwi, pomidorach, pestkach dyni i słonecznika), minerały i kwasy tłuszczowe omega-3, a także w luteinę. Ta ostatnia znajduje się w zielonych warzywach, ale najbogatszym jej źródłem są borówki i jagody.
Osoby starsze powinny również chronić wzrok przed promieniowaniem UV, czyli nosić okulary z filtrem, kupione w salonie optycznym (a nie np. w aptece czy na bazarze). Jeśli chodzi o korekcję wzroku, soczewki lub okulary powinny być dobrane odpowiednio do powiększającej się wady, nawet jeśli wymaga to częstych wizyt u okulisty lub optyka. To oczywiście porady uniwersalne, sprawdzające się niezależnie od wieku – podobnie jak konieczność wykonywania ćwiczeń oczu przy pracy lub czytania przy dobrym oświetleniu. Warto jednak przypominać seniorom o tych sposobach dbania o wzrok, tak aby na długie lata mogli cieszyć się widokiem swoich najbliższych.
Od redakcji:
Artykuł prezentuje rzetelne informacje o tematyce związanej z ochroną narządu oraz korekcji wad wzroku, opracowane przez wykwalifikowaną kadrę zespołu Zdrowym okiem. Nie zastąpi on jednak fachowej porady u specjalisty – okulisty lub optometrysty.